Soms kom je van die uitrustingsstukken tegen die erg handig zijn om onder water te kunnen gebruiken, maar die in de meeste duikcursussen onderbelicht zijn of in het geheel niet voorkomen. De oppervlakteboei of liever de Surface Marker Buoy (SmB), is zo’n onderbelicht stuk duikuitrusting.
De Surface Marker Buoy is in feite niks meer dan een oplaasbare worst met een lijn er aan, die boven het oppervlakte uitsteekt om je positie onder water te markeren. Deze boei moet je overigens niet verwarren met een zogenaamde safety sausage. Dit is ook een oppervlakteboei, maar is alleen voor gebruik aan de oppervlakte en bedoeld voor situaties waarin je beter gezien wilt worden.
De SMB laat je op wanneer je nog onder water bent. Technische duikers gebruiken deze boeien veelal wanneer ze nog bezig zijn met een decompressiestop, zodat boven water zichtbaar is dat er duikers bezig zijn met een stop. Daarnaast is de SMB een handige tool voor driftduikers die opgepikt moeten worden door een boot. In dat geval wordt aan het eind van de duik, vaak op enige afstand van de kant, de boei tijdens de veiligheidsstop opgelaten. Hierdoor kan de schipper zien dat de duikers bijna klaar zijn en vast hun kant opkomen voor de pick-up.
Een Surface Marker Buoy oplaten
Het is goed om te weten hoe dat nou werkt, het ‘schieten van een ballonnetje’. Want als je niet weet hoe dat op een handige manier kan, kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan. Je hebt namelijk te maken met een lange lijn waar je in verstrikt kunt raken. Daarnaast vereist het oplaten van een oppervlakteboei ook goede controle over je trim en het kennen van je eigen uitrusting.
In bovenstaande video van SSI Extended Range (XR) zie je hoe een instructeur een SMB oplaat. Terwijl hij perfect op dezelfde diepte blijft hangen, haalt hij de boei en de lijn (op een spool) te voorschijn uit de zak van zijn droogpak. Eerst hangt hij de boltsnaps uit de weg (zonder te kijken). Vervolgens maakt hij de lijn aan de boei en haalt het elastiek van de boei. Daarna blaast hij een klein beetje lucht in de boei en laat de SMB omhoog gaan.
Hoewel deze duiker alles perfect lijkt te beheersen, zijn er toch nog wat aanmerkingen. Zo duikt hij met een stagebottle, die aan de linkerkant zit. Om deze reden is het verstandiger de boei in de rechterhand te houden, zodat er minder kans is op verstrikking. Eveneens is het goed om ervoor te zorgen dat de lijn goed afrolt door deze eerst te begeleiden met linkerhand en daarna onder je vlakke hand naar boven te laten gaan. De spool laat je afrollen tussen twee vingers van je rechterhand.
In onderstaande video zie je nog een demonstratie van het oplaten van een SMB. Let goed op hoe deze duiker ervoor zorgt dat de kans op verstrikt raken minimaal is.
Zo maak je een spool klaar
Als je een ballonnetje wilt schieten, zul je ook moeten werken met een spool. Eventueel kun je ook een reel gebruiken, maar een los katrolletje is net zo makkelijk. In de meeste gevallen zit bij een fingerspool een dubbele boltsnap. Om te voorkomen dat zo’n boltsnap onverwacht los gaat (met alle gevolgen van dien), kun je de spool en boltsnap het beste op een bepaalde manier bevestigen. Zo voorkom je dat je de lijn verliest en er zelfs verstrikt in raakt.
In de volgende video kun je zien hoe dit het beste kan. De boltsnap wordt niet direct vastgemaakt in een gat van de vingerspool, maar wordt juist gebruikt als een eindstop voor de lijn. Door dit op deze manier te doen, voorkom je dat door wild heen en weer zwaaien de boltsnap open gaat.
Zoals je kunt zien zitten aan het aan uiteinde van de lijn meerdere lusjes. Deze lusjes zijn er bewust in gemaakt en maken het lever van een duiker, zeker in koud water en met handschoenen aan, een stuk makkelijker. In onderstaande video wordt uitgebreid uitgelegd waarom en hoe je het uiteinde van de lijn voorbereid.
Om te beginnen maak je grote lus die standaard in de lijn van een spool of reel zit een stuk groter. Gebruik een tweede knoopje als backup voor het geval de eerste knoop los zou raken (hoewel ik niet echt kan bedenken hoe dit zou kunnen gebeuren). Vervolgens maak je halverwege de grote lus aan één kant een klein lusje (ter grootte van je duim). Hiermee kun je later onder water makkelijk het uiteinde losmaken als je handschoenen aanhebt. Ten slotte maak je in het uiteinde van de grote lus een klein lusje, zodat je een vastgemaakte lijn weer eenvoudig kunt losmaken.
Oefening baart kunst
Dus mocht je het eens willen proberen, het gebruik van een SMB, oefen dan eens in het zwembad of aan eind van een duik met goede omstandigheden. Zorg dat er een buddy bij is, die je eventueel kan helpen. Bij het zetten van een oppervlakteboei komen aardig wat handelingen kijken. Goede controle over je trim en bekend zijn met je uitrusting is dan een must. Ook dát kun je natuurlijk elke duik weer oefenen… 😉
Hoe het niet moet
Deze video wilden we je niet onthouden…
